پلاجیاریسم چیست؟
قبل از معرفی انواع پلاجیاریسم بهتر است با مفهوم آن آشنا شویم. پلاجیاریسم یا سرقت علمی و ادبی به معنی رد کردن کار شخص دیگری به عنوان کار خود، پدیده جدیدی در تحقیقات نیست. این مساله با پیشرفت تکنولوژی که کشف موارد سرقت ادبی را آسانتر کرده است، توجه بیشتری را به خود جلب کرده است. اگرچه هیچ درجهای از سرقت ادبی قابل قبول نیست، اما میتوان آن را از سرقت علمی کامل، به عنوان فاحشترین عمل کلاهبرداری، تا سرقت تصادفی طبقه بندی کرد.
با این حال، همه انواع پلاجیاریسم شبیه هم نیستند. هنگام بررسی اینکه آیا اثری یک عمل سرقت ادبی است یا خیر، تعیین عمدی یا غیرعمدی بودن آن نقش مهمی دارد. به همین دلیل دانش سرقت علمی و ادبی یک مؤلفه اصلی آموزشی در کالجها و دانشگاهها است و دانشجویان را متوجه هم سرقت ادبی عمدی و هم غیرعمدی میکند.
هشت روش معمول پلاجیاریسم
با توجه به شدت و فراوانی سرقت ادبی، یک نظرسنجی از محققان علمی انواع سرقت ادبی را رتبهبندی کرده است. در حالی که سرقت ادبی کامل جدیترین نوع پلاجیاریسم است، اما شیوه بازنویسی رایجترین آنهاست. بنابراین، بسیار مهم است که انواع پلاجیاریسم یا سرقت ادبی را در نظر بگیرید و نحوه وقوع آنها را درک کنید.
سرقت ادبی کامل
سرقت ادبی کامل بدترین شکل سرقت ادبی است که در آن محقق دستنوشته یا مطالعهای را که شخص دیگری ایجاد کرده است برمیدارد و به نام خود ارائه میدهد. این کار معادل دزدی و در حقیقت دزدی فکری است.
سرقت ادبی در منابع
سرقت ادبی ممکن است به دلیل انواع مختلف منابع رخ دهد. به عنوان مثال، هنگامی که محققی به منبعی اشاره میکند که نادرست است یا وجود ندارد، این یک استناد گمراهکننده است. سرقت ادبی همچنین زمانی رخ میدهد که محقق از یک منبع دوم داده یا اطلاعات استفاده کند، اما فقط منبع اول اطلاعات را ذکر کند.
هر دو نوع منجر به افزایش تعداد منابع مرجع میشود که ذکر نشدهاند. این به نوبه خود تعداد استناد منابع را افزایش می دهد و تحریف و جعل دادهها نیز از انواع پلاجیاریسم هستند. جعل داده عبارت است از ساخت دادهها و یافتههای تحقیق، در حالی که تحریف دادهها شامل تغییر یا حذف دادهها برای ایجاد تصور نادرست است. عواقب این نوع سرقت ادبی میتواند بسیار شدید باشد، به ویژه در مورد تحقیقات پزشکی، زیرا ممکن است بر تصمیمات بالینی تأثیر منفی بگذارد.
پلاجیاریسم مستقیم
سرقت ادبی مستقیم یا کلمهبهکلمه یکی دیگر از انواع پلاجیاریسم است و زمانی اتفاق میافتد که مولف، متن نویسنده دیگری را عینا بدون استفاده از گیومه یا انتساب به آن شخص کپی کند و آن را به عنوان متن خود بنویسد. به این ترتیب، مانند سرقت ادبی کامل است، اما تفاوت در این است که به جای کل یک مقاله مربوط به بخشهایی از آن میشود. این سرقت ادبی غیرصادقانه تلقی شده و مستلزم اقدامات انضباطی دانشگاهی است. این نوع چندان رایج نیست، اما نقض جدی قوانین و اخلاق دانشگاهی است.
سرقت ادبی از خود
سرقت ادبی از خود که به عنوان خودسرقتی یا دو نسخهنویسی نیز شناخته میشود، زمانی اتفاق میافتد که نویسنده از بخشهای قابل توجهی از آثار منتشرشده قبلی خود بدون ذکر منبع مجددا استفاده کند. بنابراین، این نوع سرقت ادبی به احتمال زیاد به جای دانشجویان دانشگاه، شامل محققان شناختهشده میشود. شدت این نوع تخلف بسته به محتوای کپی شده مورد بحث است. با این حال، بسیاری از مجلات دانشگاهی معیارهای سختگیرانهای در مورد درصدی از کار نویسنده دارند که قابل استفاده مجدد است. بسیاری از مجلات دانشگاهی دستنوشتهها را پیش از بررسی، از طریق یک نرم افزار تشخیص سرقت ادبی اجرا میکنند تا بتوانند انواع پلاجیاریسم را در آن بازیابی کنند.
سرقت ادبی به صورت بازنویسی
همانطور که در Wiley (یک شرکت انتشاراتی بزرگ و معتبر آمریکایی که بر انتشارات دانشگاهی و مباحث آموزشی تمرکز دارد.) منتشر شده است، بازنویسی از رایجترین انواع پلاجیاریسم است. این نوع به معنای استفاده از نوشته شخص دیگری با برخی تغییرات جزئی در جملات و استفاده از آن به عنوان نوشته خود است. حتی اگر کلمات متفاوت باشند، ایده و مفهوم اصلی ثابت میماند و سرقت ادبی رخ میدهد. از آنجایی که دانشآموزان اغلب درک روشنی از آنچه که سرقت ادبی است ندارند، توصیههایی برای تحقیق و نوشتن وجود دارد که میتواند خطر سرقت ادبی به صورت بازنویسی را کاهش دهد.
پلاجیاریسم با انتساب نادرست
انتساب نادرست به دو صورت اتفاق میافتد:
شکل اول، زمانی که فردی در یک نسخه خطی مشارکت میکند اما اعتباری برای آن دریافت نمیکند. شکل دوم برعکس است، زمانی که یک فرد بدون مشارکت در کار اعتبار میگیرد. این نوع سرقت ادبی به هر نحوی که اتفاق بیفتد، نقض قوانین رفتاری در تحقیقات است.
همچنین ممکن است زمانی که شخص دیگری دستنوشته ای را ویرایش میکند، مرتکب این نوع سرقت ادبی شود که منجر به تغییرات اساسی در اثر شود. در این مورد، توصیه این است که در زمان انتشار از مشارکتکنندگان قدردانی کنید، حتی اگر آنها به عنوان نویسنده فهرست نشده باشند.
سرقت ادبی موزاییکی یا وصلهای
کشف سرقت ادبی موزاییکی ممکن است دشوارتر باشد زیرا در آن فرد عبارات یا متن شخص دیگری را در تحقیقات خود در هم میپوشاند که به آن سرقت ادبی وصله ای نیز میگویند. این نوع از سرقت عمدی و غیرصادقانه است.
سرقت ادبی تصادفی
عمدی یا ناخواسته، هیچ بهانهای برای انواع پلاجیاریسم وجود ندارد و عواقب آن اغلب یکسان است. با این حال، سرقت ادبی ممکن است تصادفی باشد اگر به دلیل غفلت، اشتباه یا بازنویسی ناخواسته رخ داده باشد. احتمالا دانشآموزان بیشتر مرتکب سرقت ادبی تصادفی میشوند، بنابراین دانشگاهها باید بر اهمیت آموزش در مورد این نوع سرقت ادبی تأکید کنند.
اینها برخی از انواع پلاجیاریسم هستند که در جامعه پژوهشی رایج است. با کدام یک از اینها برخورد کردهاید؟ چگونه با آنها برخورد کردید؟ آیا تا به حال از جستجوگر سرقت علمی آنلاین استفاده کرده اید؟ لطفا دیدگاه خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
مراقب باشید متهم به سرقت ادبی نشوید
در پایان باید بدانیم انواع پلاجیاریسم نقض اصالت علمی و نقض اخلاق روزنامهنگاری محسوب میشود. در کشورهای مختلف مشمول مجازاتهایی مانند تعلیق، اخراج از مدرسه یا کار، جریمههای قابلتوجه و حتی حبس است. به طور کلی، سرقت ادبی به خودی خود جرم نیست اما میتواند برای پیشداوریهای ناشی از نقض حق چاپ، نقض حقوق اخلاقی، یا تخلفات در دادگاه مجازات شود. در دانشگاه و صنعت، این یک تخلف اخلاقی جدی است.
سرقت علمی و ادبی ممکن است در همه کشورها یکسان نباشد. برخی کشورها مانند هند و لهستان انواع پلاجیاریسم را جرم میدانند و مواردی نیز وجود داشته است که افرادی را به جرم سرقت ادبی زندانی کردهاند! اما در برخی از کشورها، سرقت ادبی از کار یک حرفهای، چاپلوسی تلقی میشود! برای دانشآموزانی که از کشورهایی که سرقت ادبی را بد نمیدانند، به ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی نقل مکان میکنند، اغلب این انتقال دشوار است.
اگر دانشجو هستید، برای انتشار مقالات خود در ژورنالهای علمی نیاز به ترجمه مقاله به صورت تخصصی خواهید داشت. برای اینکه با ترجمه مقاله بیشتر آشنا شوید کلیک کنید.